Dyma’r penawdau wythnos yma:

  • Cymru’n cael £1.7bn ychwanegol yn y Gyllideb
  • Dros 200 o bobl wedi marw mewn llifogydd yn Sbaen
  • Cynnal angladd Alex Salmond
  • Barti Rum o Sir Benfro yn ennill gwobr aur

Cymru’n cael £1.7bn ychwanegol yn y Gyllideb

Roedd Rachel Reeves, Canghellor San Steffan, wedi cyhoeddi ei Chyllideb gyntaf ddydd Mercher (30 Hydref).

Dyma Gyllideb gynta’r Blaid Lafur ers 14 o flynyddoedd.

Mae Rachel Reeves wedi cyhoeddi £1.7bn ychwanegol i Gymru. Mae’r arian yma’n dod drwy Fformiwla Barnett.

Dyma rai o brif bwyntiau’r Gyllideb:

£25m i ddiogelu tomenni glo.

£11.8bn o iawndal i ddioddefwyr y sgandal gwaed halogedig.

£1.8bn i’r gweithwyr post oedd wedi eu cael yn euog ar gam o dwyll ariannol.

Bydd y prif drethi’n cael eu rhewi’r flwyddyn nesaf. Mae’n golygu bydd dim cynnydd yn y dreth incwm, y Dreth Ar Werth (VAT) nac Yswiriant Gwladol i weithwyr. Ond fe fydd cyfraniad cyflogwyr yn codi o 13.8% i 15%.

Bydd treth ar fêps o Hydref 2026, a bydd cynnydd o 10% yn y dreth ar dybaco.

Bydd ceiniog yn cael ei thorri oddi ar bris peint yn y dafarn.

Mae disgwyl i tua £1.5bn gael ei roi i gronfeydd pensiwn tua 112,000 o gyn-lowyr.

Liz Saville Roberts yw arweinydd Plaid Cymru yn San Steffan. Mae hi’n dweud: “Bydd y Gyllideb yn dal i deimlo fel llymder i nifer.”

Mae hi’n dweud bod y Canghellor wedi methu a rhoi “biliynau o bunnoedd sy’n ddyledus i Gymru” o HS2, wedi cadw toriadau’r Torïaid i les, ac wedi methu â helpu pensiynwyr i gadw’n gynnes y gaeaf hwn.

“Bydd newidiadau trethi’n bwrw busnesau â gweithwyr ar gyflogau is galetaf, gan effeithio ar deuluoedd ledled Cymru.”

Anthony Slaughter ydy arweinydd y Blaid Werdd.

“Roedd pobol wedi pleidleisio dros adfer gwasanaethau cyhoeddus ond dydy Llafur ddim yn gwireddu eu haddewidion am newid.”

Andrew RT Davies ydy arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig. Mae’n dweud y bydd y Gyllideb yn cael “effaith ddinistriol” ar Gymru.

Mae’r Democratiaid Rhyddfrydol Cymru yn dweud bod y Gyllideb yn dangos “diffyg gweledigaeth uchelgeisiol i Gymru”.

“Mae’r Canghellor wedi dewis cynyddu trethi ar fusnesau bach sy’n rhoi bywyd i economi Cymru, yn hytrach na thargedu elw enfawr y banciau a chewri olew, nwy a thechnoleg.”

Ond mae Prif Weinidog Cymru Eluned Morgan wedi croesawu’r Gyllideb.

Mae hi’n dweud: “Roedden ni’n gwybod y byddai’n rhaid gwneud penderfyniadau anodd yn y Gyllideb hon, ond mae Rachel Reeves wedi amlinellu ei chynllun i drwsio seiliau’r economi ac edrych tua’r dyfodol.”


Llifogydd Valencia Llun: Guardia Civil

Dros 200 o bobl wedi marw mewn llifogydd yn Sbaen

Mae o leiaf 200 o bobl wedi marw mewn llifogydd yn Sbaen.

Dyma’r llifogydd gwaethaf mewn cenhedlaeth yn y wlad.

Mae timau achub a’r gwasanaethau brys yn ardal Valencia yn chwilio am bobl sydd ar goll. Ond mae glaw trwm yn gwneud eu gwaith yn anoddach.

Mae disgwyl mwy o law trwm yn y wlad ac mae rhybudd coch mewn lle yn nhalaith Huelva.

Mae 1,700 o filwyr wedi cael eu hanfon i ardal Valencia i helpu gyda’r gwaith o glirio’r difrod.

Pedro Sánchez ydy Prif Weinidog Sbaen. Mae o wedi annog pobl i aros gartref. Mae’n dweud nad ydy’r gwaethaf drosodd eto. Mae’n dweud mai’r peth pwysicaf ydy achub cymaint o fywydau â phosib.

Mae Sbaen wedi cyhoeddi tri diwrnod o alaru cenedlaethol ac mae baneri ar hanner mast ar adeiladau’r wlad.

Mae llawer o bobl yn dal ar goll.


Alex Salmond

Cynnal angladd Alex Salmond

Cafodd angladd preifat Alex Salmond ei gynnal yn sir Aberdeen ddydd Mawrth (Hydref 29).

Alex Salmond oedd cyn-Brif Weinidog yr Alban. Roedd wedi marw yn 69 oed ar ôl cael trawiad ar y galon. Roedd o’n ymweld â Gogledd Macedonia bythefnos yn ôl pan fu farw’n sydyn.

Roedd wedi bod mewn cynhadledd yno.

Cafodd ei gorff ei gludo’n ôl adref ar awyren breifat ar 18 Hydref. Roedd Llywodraeth y Deyrnas Unedig wedi gwrthod talu i’r Awyrlu ei gludo yn ôl i’r Alban.

Cafodd ei angladd ei gynnal yn eglwys plwyf Strichen.

Ymhlith y rhai oedd wedi talu teyrnged iddo roedd Kenny MacAskill, arweinydd dros dro plaid Alba; Fergus Ewing, Aelod yr SNP o Senedd yr Alban; a Christina Hendry, nith Alex Salmond.

Nid oedd y Prif Weinidog John Swinney na Nicola Sturgeon, olynydd Alex Salmond yn y swydd, wedi mynd i’r angladd. Roedd y teulu wedi gofyn iddyn nhw beidio mynd.

Yn ystod y gwasanaeth, fe wnaeth Kenny MacAskill ddisgrifio Alex Salmond fel “cawr o ddyn” ac fel “arweinydd”, ac roedd yn “ysbrydoliaeth, yn athrylith wleidyddol, yn areithiwr, yn ddadleuwr ac yn gyfathrebwr heb ei ail”.

Roedd Alex Salmond yn Brif Weinidog yr Alban rhwng 2007 a 2014. Roedd wedi arwain ymgyrch dros annibyniaeth i’r Alban.


Barti Rum
Barti Rum

Barti Rum o Sir Benfro yn ennill gwobr aur

Mae cwmni Barti Rum o Sir Benfro wedi ennillgwobr aur’ yng Ngwobrau Bwyd Prydain eleni.

Roedd wedi ennill yng nghategori’r gwirodydd.

Mae Barti Rum yn cael ei ddisgrifio fel “y rỳm sbeislyd mwyaf blasus ar y farchnad” gan y cwmni sy’n gwneud y rỳm.

Mae Merlin Griffiths yn arbenigwr bwyd a phersonoliaeth teledu. Roedd e wedi rhoi’r wobr aur i Barti Rum.

Mae’n dweud bod Barti Rum yn “fendigedig”.

Cafodd Gwobrau Bwyd Prydain ei lansio yn 2014. Mae’n dathlu’r cynnyrch artisan gorau yn niwydiant bwyd a diod y Deyrnas Unedig.

Frank Barnikel ydy Rheolwr-Gyfarwyddwr Barti Rum. Mae’n dweud fod y wobr yn “anrhydedd enfawr” i’w rỳm.

“Mae cymaint o frandiau gwirodydd gwych ym Mhrydain heddiw, ac mae cael y gydnabyddiaeth hon yn genedlaethol yn arbennig iawn.

“Rydyn ni’n falch fod y beirniaid yn ei hoffi gymaint â ni!”

Mae llwyddiant Barti Rum wedi dod o fewn wythnosau ar ôl iddo ymddangos ar silffoedd Tesco yng Nghymru.

Roedd ‘Barti Spiced’ a ‘Barti Cream Liqueur’, wedi lansio ym mis Medi eleni.

Mae ‘Barti Spiced’ ar gael mewn llawer o siopau annibynnol ledled y wlad, mewn archfarchnadoedd ac ar wefan Barti Rum.