Dechreuais i ddysgu Cymraeg yn yr hydref 2022. Sylweddolais yn gyflym y byddwn i angen o leia’ dau adnodd ar-lein er mwyn i fi wella fy sgiliau iaith a dringo i fyny’r “Mynydd Cymraeg” mor gyflym â phosib:
- Geiriadur – Geiriau, diffiniadau, cenedl enwau, ymadroddion defnyddiol, a
- Gramadeg – Rhediad berfenwau ac arddodiaid, treigladau, ac ati.
Des i o hyd i lawer o wefannau sy’n rhoi ateb i rai o’r pethau yma, felly am sbel ro’n i’n defnyddio tair neu bedair gwefan ar unwaith wrth i fi ddarllen ac ysgrifennu bob dydd. Gweithiodd hynny’n weddol, ond ddim mor hawdd na chyfleus ag o’n i wedi gobeithio.
Yna, soniodd fy ffrind Huw yn ne Cymru am y wefan Gweiadur.com – a newidiodd popeth!
Sylweddolais i’n syth mai dyma oedd y wefan berffaith i mi. Ar ôl defnyddio Gweiadur am wythnos neu ddwy, sylwais fod fy sgiliau yn gwella’n gyflymach, ac roedd popeth yn haws. Mae un wefan hawdd a chyflym yn golygu mwy o ddysgu mewn llai o amser. Dyna’r holl bwynt!
‘Arf cyfrinachol’
Heb Gweiadur fel rhan ganolog fy mywyd Cymraeg, allwn i ddim bod wedi dechrau ysgrifennu’r golofn hon y llynedd, ar ôl dim ond blwyddyn fel dysgwr – dw i ddim yn gor-ddweud. Dw i’n ystyried Gweiadur fel fy “arf cyfrinachol” fel siaradwr newydd.
Beth sy’n gwneud Gweiadur yn wahanol i adnoddau ar-lein eraill? Dyma’r nodweddion sy wedi bod yn fwya’ defnyddiol i mi hyd yn hyn:
- Y gallu i chwilio yn Saesneg neu Gymraeg (yn awtomatig)
- Y gallu i chwilio am ffurfiau treigledig, rhediadol, a thafodieithol
- Y gallu i gael canlyniadau hyd yn oed gyda chamsillafiad yn y chwiliad
- “Modd Dysgu” gyda chôd lliwiau ac esiamplau rhagenwau ac wrth gyfri
- Cyngor gramadegol am ddefnydd geiriau
- Thesawri Cymraeg a Saesneg/Cymraeg
- Enwau lleoedd Cymraeg safonol, a
- Ffeiliau sain ynganiad.
Cafodd Gweiadur ei chreu gan awdur a geiriadurwr ers mwy na 40 mlynedd D Geraint Lewis, a’i fab Nudd Lewis sy’n ddatblygwr meddalwedd, awdur, a chyn-aelod Bwrdd yr Iaith Gymraeg. Yn 2007, sefydlodd Nudd y cwmni meddalwedd ddwyieithog “Gwerin” – a ddatblygodd y wefan Gweiadur. Mae’n parhau i’w chynnal heddiw.
Dros amser, ro’n i’n sylwi bod enw D Geraint Lewis ar lawer o lyfrau Cymraeg – geiriaduron, gwerslyfrau am arddodiaid, ansoddeiriau, berfenwau, treigladau, idiomau, a mwy. Rhywbeth i bawb. Gofynnais i fy nhiwtor Cymraeg cyntaf am yr enw D Geraint Lewis, a ches i ateb syml yn syth: “Y Dyn yw e!”
Mae gen i dipyn o ffordd i fynd eto wrth ddringo i fyny’r Mynydd Cymraeg. Ond diolch i fy nhiwtoriaid anhygoel a’r wefan Gweiadur, rhyw ddydd dw i’n gobeithio gweld y copa yn y pellter.
I ddod yn Rhan 2:
Yn ystod fy nhaith o amgylch Cymru eleni, ro’n i’n ddigon ffodus i gwrdd â Nudd a D Geraint Lewis yn y Llyfrgell Genedlaethol yn Aberystwyth, a ro’n nhw’n ddigon caredig i ateb fy nghwestiynau i Lingo360…